مهم‌ترین سوالات فارسی ششم تیزهوشان معمولاً به مباحثی مربوط می‌شوند که درک عمیق از زبان فارسی، مهارت‌های تحلیلی و دقت در جزئیات را می‌طلبند. این سوالات اغلب فراتر از دانش سطحی کتاب درسی هستند و هدف آن‌ها سنجش استعداد زبانی و هوش کلامی دانش‌آموزان است. در اینجا به مهم‌ترین مباحث اشاره می‌کنم:

1. درک مطلب پیشرفته:

• متون پیچیده و چندلایه: شامل داستان‌ها، اشعار، مقالات و متون علمی ساده با مفاهیم ضمنی، استعاره‌ها و کنایه‌ها.
• سوالات تحلیلی و استنباطی: فراتر از پیدا کردن پاسخ مستقیم در متن؛ نیاز به تحلیل شخصیت‌ها، انگیزه‌ها، روابط علت و معلول، پیام اصلی و درک دیدگاه نویسنده.
• درک معنای واژگان در سیاق متن: تشخیص معنای دقیق کلمات با توجه به جمله و پاراگراف، نه فقط معنای لغوی.
• تشخیص آرایه‌های ادبی ساده: تشخیص تشبیه، تضاد و اغراق در متن و درک نقش آن‌ها در انتقال مفهوم.

2. واژگان و املا:

• مترادف و متضادهای دقیق: انتخاب بهترین مترادف یا متضاد با توجه به کاربرد کلمه در جمله.
• هم‌آواها و چندمعنایی‌ها: تشخیص تفاوت معنایی کلمات هم‌آوا و کاربرد صحیح کلمات چندمعنایی در جملات مختلف.
• املا و نگارش صحیح: تشخیص کلمات با املای نادرست، رعایت نشانه‌های نگارشی (به‌ویژه ویرگول، نقطه، علامت سوال و تعجب).
• ریشه‌شناسی مقدماتی: درک مفهوم پیشوندها و پسوندها و تاثیر آن‌ها بر معنای کلمات.

3. دستور زبان:

• شناخت اجزای جمله: تشخیص دقیق نهاد، گزاره (فعل و مسند/متمم)، مفعول، قید و ... در جملات پیچیده.
• انواع جملات: تشخیص جملات ساده، مرکب و پیچیده و درک روابط بین اجزای آن‌ها.
• نقش کلمات و گروه‌های اسمی/فعلی: تشخیص نقش‌های مختلف کلمات (مانند صفت، مضاف‌الیه، قید حالت/زمان/مکان) و گروه‌های اسمی و فعلی در جمله.
• مطابقت فعل و نهاد: تشخیص درست فعل با توجه به شخص و شمار نهاد در جملات با نهادهای جمع یا غیرصریح.
• ضمایر و مرجع آن‌ها: تشخیص درست مرجع ضمایر در جملات طولانی و پیچیده.

4. آرایه‌های ادبی (سطح مقدماتی):

• تشبیه: تشخیص ارکان تشبیه (مشبه، مشبه‌به، ادات تشبیه، وجه شبه) و درک هدف از آن.
• تضاد (طباق): تشخیص کلمات متضاد در یک جمله و درک تاثیر آن بر معنا.
• اغراق: تشخیص کاربرد اغراق در توصیف و درک منظور نویسنده.

5. تاریخ ادبیات (در حد آشنایی با شاعران و نویسندگان مهم و سبک آن‌ها):

• شناخت مختصر شاعران و نویسندگان برجسته: آشنایی با نام و چند اثر مهم از شاعران و نویسندگان دوره دبستان و کمی فراتر.
• سبک کلی آثار: درک تفاوت‌های کلی بین نثر و شعر، و آشنایی با برخی سبک‌های ساده (مانند زبان ساده در مقابل زبان ادبی).

نکات مهم:

• سوالات تیزهوشان معمولاً ترکیبی از این مباحث هستند و ممکن است یک سوال چند مهارت را به طور همزمان بسنجد.
• تاکید بیشتر بر درک مطلب عمیق، تحلیل متون و کاربرد صحیح زبان فارسی است.
• آشنایی با نکات ظریف و استثنائات قواعد زبان فارسی اهمیت دارد.
• حل تمرین‌های متنوع و تست‌های سال‌های گذشته می‌تواند به آمادگی بیشتر کمک کند.